Beste lezer,
Alweer de 3e nieuwsbrief van bourdonmusic.nl met ook nu weer nieuwe stukken die in de webwinkel verkrijgbaar zijn.
‘Speelmuziek voor Joram’ (1980, herzien 2023)
Deze 11 stukjes voor piano schreef ik in 1980 en herzag het in 2023.
Het bundeltje had ik bijna af toen de tweede zoon werd geboren en de naam Joram kreeg. Aan hem heb ik de bundel opgedragen. De stukjes zijn oorspronkelijk verschenen in Klavarskribo, waar ik toen erg mee doende was. De titel was ‘Speelmuziek voor Joram’, maar degene die de opmaak deed, heeft er ‘Speel muziek voor Joram’ van gemaakt, wat ik maar zo heb gelaten.
De stukjes heb ik herzien en nu zijn ze in gewoon schrift beschikbaar zowel in gedrukte vorm als in PDF-bestand. Als titelpagina heb ik de oorspronkelijke tekening gebruikt met de verkeerde titel. U snapt nu hoe dat komt.
Domenico Scarlatti (1685-1757)
‘Sonata in A major K322 voor piano/orgel en strijkwartet/strijkorkest’
bewerking: Ton Vandervalk
Scarlatti heeft 555 eendelige sonates geschreven voor klavecimbel. K322 heb ik bewerkt voor een collega die graag eens met een strijkersensemble wilde spelen. De pianopartij is de originele sonata. De strijkers herhalen soms een frase van de piano, spelen mee of geven een inleiding.
Alleen verkrijgbaar als PDF bestand
Thema en variaties op ‘Sur le pont d’Avignon’
Wie kent dit Franse liedje niet? Niemand zou ik zeggen.
Ik heb drie variaties op het lied gemaakt voor strijkers.
De brug in Avignon is nu een restant van de oorspronkelijke brug. Op wikipedia staat de hele geschiedenis. Onder de brug was een café waar werd gedanst. Het lied heette dan ook oorspronkelijk ‘Sous le pont d’Avignon’.
De bezetting is viool 1, viool 2, altviool, violoncello. De altvioolpartij heb ik ook gezet voor 3e viool.
In de 1e variatie springt het thema van viool 1 naar viool 2, en omgekeerd.
Variatie 2 staat in een 6/8 maat. De melodie ligt in violoncello en altviool.
De derde variatie heeft afwisselend 4/4 en 6/8 met een constante achtste.
Voor ensembles kan dit wel lastig zijn. Een kwestie van stug volhouden.
Het stuk is heel geschikt voor beginnende strijkers met wat steun van volwassenen.
Zes preludes en fuga’s voor piano
Een oud-student, Ton Delfos, gaf mij de opdracht om deze stukken te schrijven ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan van zijn pianopraktijk.
De toelichting in de uitgave lijkt mij een goede informatie te geven over de stukken,
Toelichting
Een fuga heeft geen vaste vorm maar is een schrijfwijze waarin de volgende elementen kunnen voorkomen.
Een fuga begint altijd eenstemmig met een thema, in de literatuur dux genoemd. Daar volgt een antwoord op, de comes. In de Bach-fuga staat dit antwoord altijd in de dominant. Ik doe het wel eens anders.
Bij Bach komt er vaak een vaste tegenstem voor bij het thema, het contrasubject. In mijn fuga’s is er soms sprake van een tegenstem, maar deze komt niet consequent hetzelfde voor tegen het thema. Stretto houdt in dat het thema canonisch wordt geschreven. Omkering betekent dat het thema in tegengestelde richting wordt gespeeld: stijgende intervallen worden dalend en omgekeerd. Vergroting betekent dat de notenwaarden van het thema tweemaal zo lang zijn. Tussen de verschillende thema-inzetten komen overgangen en verbindingen voor. Altijd gebruik ik hierbij motieven uit het thema.
Omdat ik het vervelend vind in een partituur met letters of cijfers aan te geven wat er precies gebeurt, doe ik het in de volgende toelichting op de volgende manier.
Het eerste getal geeft de maat aan, soms onderverdeeld: 4.3 wil zeggen maat vier, tel drie. Vervolgens geef ik aan wat er gebeurt en in welke toonsoort. Een hoofdletter wil zeggen majeur en een kleine mineur. Deze toelichting kan de speler helpen om de luisteraar te laten horen wat er in de fuga gebeurt.
fuga in C | fuga in a | |||||
1. | thema | C | 1. | thema | a | |
3. | antwoord | G | 4. | antwoord | e | |
8. | thema | A | 10. | thema in tegenbeweging | Bes | |
10. | antwoord | cis | 14. | antwoord in tegenbeweging | F | |
13. | thema | G | 22. | thema | d | |
26. | thema | a | ||||
fuga in F | fuga in d | |||||
1. | thema | F | 1. | thema | d | |
3. | antwoord | C | 4. | antwoord in tegenbeweging | d | |
7.3 | thema | d | 15. | antwoord | F | |
11.3 | stretto thema | F en C | 19. | antwoord | a | |
23. | stretto thema en antwoord | F | ||||
32. | thema | d | ||||
fuga in G | fuga in e | |||||
1. | thema | G | 1. | thema | e | |
3. | antwoord | D | 3. | antwoord | fis | |
8. | thema | b | 6. | thema | g | |
9.3 | antwoord | e | 10. | thema in vergroting | e | |
14.3 | stretto thema | G | 15. | stretto thema in tegenbeweging | B | |
21.3 | thema | G | 20. | thema | E |